Trong bối cảnh chi phí vận hành leo thang và hành vi tiêu dùng biến động khó lường, sự phân mảnh dữ liệu đang "bào mòn" tới 30% hiệu quả của doanh nghiệp bán lẻ. Đã đến lúc, cuộc chơi phân phối không còn là cuộc đua của quy mô điểm bán, mà là cuộc cạnh tranh về tốc độ ra quyết định dựa trên dữ liệu thực.

Khi dữ liệu nằm rải rác và phần mềm quản lý kênh phân phối lạc hậu, doanh nghiệp sẽ rất khó khăn với khâu phân phối.

Ngành bán lẻ Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mang tính bước ngoặt. Không còn đơn thuần là câu chuyện "đưa hàng ra chợ", bài toán phân phối hiện nay đã trở thành một ma trận phức tạp của logistics, quản lý tồn kho và tối ưu trải nghiệm khách hàng đa kênh. Tuy nhiên, nghịch lý nằm ở chỗ: Trong khi thị trường vận động với tốc độ số, không ít doanh nghiệp vẫn đang quản trị hệ thống phân phối khổng lồ bằng những công cụ rời rạc, thủ công và thiếu liên thông.

Những "hố đen" nuốt chửng lợi nhuận doanh nghiệp

Dữ liệu mới nhất cho thấy, sự lãng phí trong chuỗi cung ứng tại Việt Nam đang ở mức báo động. Có tới 20–30% sự kém hiệu quả trong vận hành đến từ những "điểm mù" quản trị: thiếu khả năng giám sát toàn trình, quy trình thủ công rườm rà và nghiêm trọng nhất là dữ liệu rời rạc.

Một Giám đốc kinh doanh của doanh nghiệp ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) từng chia sẻ: "Nỗi đau lớn nhất trong phân phối là không biết hàng đang nằm đâu và bao giờ tiền về". Đây là thực tế phũ phàng khi dữ liệu kinh doanh nằm rải rác, một phần trên hệ thống quản lý phân phối (DMS) cũ kỹ, một phần trong các file Excel của nhà phân phối, và phần còn lại trôi nổi trên các nhóm chat online.

Hệ quả của sự phân mảnh này là sự "đứt gãy" thông tin. Nhà quản lý thường phải ra quyết định dựa trên các báo cáo có độ trễ thay vì dữ liệu thời gian thực. Báo cáo thủ công không chỉ chậm chạp mà còn thiếu tính dự báo – yếu tố quan trọng để tối ưu hóa tồn kho hay tung ra các chương trình khuyến mãi đúng thời điểm.

Một con số khác cho biết, năng suất của đội ngũ bán hàng thực địa đang có mức biến động lên tới 40% giữa các khu vực. Điều này cho thấy sự thiếu chuẩn hóa trong quy trình và sự lỏng lẻo trong giám sát tuyến bán hàng. Khi không có công cụ đo lường chính xác, doanh nghiệp vừa mất chi phí cơ hội, vừa gánh thêm chi phí vận hành thừa thãi.

Để giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận gần hơn với những xu hướng công nghệ này, sự kiện MARTECH 2025 do CTO Vietnam Network và Viettel Solutions tổ chức đã chính thức diễn ra vào ngày 23/12. Với chủ đề trọng tâm AI Distribution (Phân phối tích hợp AI), sự kiện đi sâu vào việc phân tích cách AI đang tái định hình ngành FMCG và vận hành đa kênh tại Việt Nam.

AI tái định hình phân phối FMCG

Nhận diện được những "nỗi đau" của ngành, Viettel Solutions đã tham gia vào thị trường giải pháp quản trị phân phối với hệ sinh thái Viettel DMS. Khác với các phần mềm quản lý bán hàng đơn lẻ, Viettel DMS được thiết kế như một nền tảng quản lý phân phối trực tuyến toàn diện, giải quyết triệt để bài toán "đứt gãy" kết nối. Sức mạnh cốt lõi của hệ thống này nằm ở khả năng xâu chuỗi mọi mắt xích trong chuỗi giá trị: từ Nhà sản xuất, Nhà phân phối, Đại lý cho đến Điểm bán lẻ cuối cùng.

Ông Nguyễn Chí Nhân (người ngồi giữa), Phó Giám đốc Trung tâm Khách hàng Doanh nghiệp miền Nam (Viettel Solutions) phát biểu tại sự kiện MARTECH 2025.

Khi mọi hoạt động được đưa lên một nền tảng duy nhất, tính minh bạch được thiết lập. Nhân viên bán hàng có thể ghi đơn ngay tại điểm bán qua smartphone, giám sát bán hàng theo dõi lộ trình và KPI theo thời gian thực, trong khi bộ phận kế toán kiểm soát công nợ tức thì.

Theo Viettel Solutions, sử dụng Viettel DMS giúp tăng số lượng đơn hàng, nhờ việc nhân viên bán hàng có thêm thời gian chăm sóc điểm bán thay vì làm báo cáo thủ công. Đồng thời, nguồn lực vận hành được tiết kiệm tới 20%, mở ra dư địa để doanh nghiệp mở rộng độ phủ và tìm kiếm khách hàng mới.

Điểm sáng về mặt công nghệ là Viettel DMS được xây dựng theo kiến trúc Cloud Native, do đội ngũ kỹ sư Viettel làm chủ 100% từ thiết kế đến vận hành. Điều này đảm bảo tính tương thích với mọi hạ tầng điện toán đám mây, vận hành trên đa nền tảng và cho phép tùy biến linh hoạt với hơn 250 tính năng. Đây là điều các giải pháp đóng gói sẵn từ nước ngoài thường khó đáp ứng tại thị trường đặc thù như Việt Nam.

"Với Viettel DMS, thời gian đầu chúng tôi triển khai dạng 'may đo' theo nhu cầu của từng doanh nghiệp. Sau một thời gian, chúng tôi chuẩn hoá và xây dựng thành một nền tảng mở, linh hoạt", ông Nguyễn Chí Nhân – Phó Giám đốc Trung tâm Khách hàng Doanh nghiệp miền Nam, Viettel Solutions chia sẻ.

DMS Insight & Tessel AI: Khi "bộ não" phân tích kết hợp cùng "đôi mắt" quan sát thị trường

Nếu Viettel DMS là "cơ bắp" giúp hệ thống phân phối vận hành trơn tru, thì DMS Insight chính là "bộ não" phân tích, chuyển dữ liệu vận hành khổng lồ thành thông tin có giá trị để hỗ trợ doanh nghiệp ra quyết định nhanh và chính xác hơn. Đây là nền tảng Business Intelligence (BI) được tích hợp sâu trong hệ sinh thái Viettel DMS, đóng vai trò hợp nhất dữ liệu và cung cấp các báo cáo, cảnh báo theo thời gian thực cho toàn bộ hoạt động bán lẻ và phân phối.

Song song với đó, Viettel Tessel AI được ví như "đôi mắt" của hệ thống – quan sát trực tiếp thị trường và điểm bán thông qua dữ liệu hình ảnh. Ứng dụng công nghệ thị giác máy tính (Computer Vision), Tessel AI cho phép tự động ghi nhận tình trạng trưng bày, độ phủ sản phẩm và mức độ tuân thủ tiêu chuẩn tại điểm bán, thay thế cho các báo cáo thủ công vốn mang tính chủ quan và độ trễ cao.

Sự kết hợp giữa "bộ não" DMS Insight và "đôi mắt" Tessel AI giúp doanh nghiệp nhìn thấy bức tranh phân phối một cách toàn diện, từ dữ liệu giao dịch đến thực tế ngoài thị trường.

Thứ nhất, tăng tốc độ ra quyết định qua dashboard trực quan của DMS Insight, đồng thời đối chiếu với dữ liệu hình ảnh thực địa do Tessel AI ghi nhận. Thời gian tổng hợp và phân tích dữ liệu nhờ đó giảm 50–70%.

Thứ hai, tối ưu hóa hoạt động vận hành. Các cảnh báo tự động về tồn kho, công nợ và độ phủ điểm bán giúp doanh nghiệp hạn chế tình trạng "đọng vốn" ở hàng tồn hoặc mất doanh thu do đứt hàng. Ước tính, chi phí lưu kho có thể giảm 10–20%, trong khi năng suất bán hàng thực tế tăng 15–30%.

Thứ ba, nâng cao hiệu quả chương trình khuyến mãi. Trên nền dữ liệu lịch sử từ DMS Insight kết hợp với dữ liệu hình ảnh tại điểm bán của Tessel AI, hệ thống có thể phân tích mức độ triển khai thực tế và dự báo hiệu quả các chương trình khuyến mãi theo từng khu vực, từng nhóm sản phẩm. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể "bắn trúng đích" hơn thay vì rải khuyến mãi đại trà, góp phần cải thiện lợi nhuận chiến dịch từ 5–15%.

Thứ tư, minh bạch hóa dữ liệu và loại bỏ sai lệch. Việc xây dựng một nguồn dữ liệu tập trung, đáng tin cậy – kết hợp giữa dữ liệu giao dịch và dữ liệu quan sát thực địa – giúp loại bỏ sự sai lệch giữa các hệ thống, tiết kiệm 80–95% thời gian làm báo cáo thủ công và giải phóng nguồn lực để tập trung cho các hoạt động tạo ra giá trị gia tăng cao hơn như phân tích chiến lược và tối ưu tăng trưởng.

Theo ông Nguyễn Chí Nhân, vấn đề nhức nhối nhất không phải là công cụ mà là tư duy sở hữu và tích hợp dữ liệu. Các doanh nghiệp thường có xu hướng muốn sở hữu riêng dữ liệu (như danh sách điểm bán) và thiếu tư duy tích hợp các nguồn dữ liệu khác nhau để tạo ra bức tranh toàn cảnh. Do đó, ông khuyến nghị doanh nghiệp cần xây dựng vị trí "Chiến lược gia về dữ liệu" để đối phó với biến động thị trường và sự cạnh tranh từ các đối thủ mới. Viettel DMS và DMS Insight có thể giúp doanh nghiệp xây dựng bức tranh toàn cảnh đó.

Ông Nhân cũng nói về sự khác biệt giữa việc dùng AI công cộng (Public AI như Chat GPT) và giải pháp chuyên biệt của Viettel (Private AI, tức DMS Insight), trong đó quyền sở hữu dữ liệu là yếu tố cốt lõi.

"Private AI đảm bảo dữ liệu thị trường vẫn thuộc về doanh nghiệp. Viettel cung cấp nền tảng để doanh nghiệp tự quản trị, tích hợp và khai thác dữ liệu một cách nhanh nhất, nhẹ nhất và tiết kiệm nhất. Đó là sứ mệnh của chúng tôi", ông Nhân nhấn mạnh.

(nguồn: baochinhphu.vn)